Bố không quan tâm câu nói trên là của ai, bài viết này chỉ đơn thuần kể lại những chuyện thật mô tả chính xác sự tương đối của khái niệm kẻ thù hay bè bạn.
Tất nhiên nhiều người sẽ dẫn chứng về tình bạn mà họ có, đã kéo dài mấy chục năm để chứng minh sự tương đối trên là không chính xác.
Bố không bác bỏ, nhưng vài ví dụ thiểu số vẫn không thể chứng tỏ được gì nhiều. Chưa kể đến việc thay đổi tính chất của tình bạn từ dạng này sang dạng khác trong suốt cuộc đời mỗi người.
Câu chuyện này bố lấy bối cảnh ở cơ quan. Nên nếu so với môi trường lớp học của con thì hẳn nhiên những yếu tố tác động lên các mối quan hệ là rất khác biệt.
Hẳn mối bận tâm lớn nhất của các con là về học tập, điểm số và những mối quan hệ giữa bạn bè, giữa nhóm này với nhóm kia trong trường lớp.
Các con chỉ cần xem môi trường của bố mẹ là phiên bản nâng cấp, mở rộng hơn, khó khăn hơn so với môi trường của các con. Như thế mọi việc sẽ không quá khó hiểu.
1. Mối quan tâm của người lớn, kẻ thù chỉ là khái niệm tương đối
Trong đời sống, tài sản và tài chính là hai thứ mà nhân loại hiện đại quan tâm (Ít nhất là trong thời đại chúng ta, còn vài trăm năm nữa thì có lẽ hình thái xã hội đã thay đổi. Và khi đó các giá trị khác trở nên quan trọng hơn)
Ngoài hai thứ đó, danh vọng cũng là điều mọi người thèm muốn.
Bố xét trong khuôn khổ một công ty. Các phòng ban được phân tách nhờ chức năng nhiệm vụ của chúng. Nhân sự được bố trí bên trong cũng căn cứ vào năng lực của mỗi cá nhân: năng lực chuyên môn, khả năng hoạt ngôn, khả năng đàm phán, tình trạng gia đình và nhiều yếu tố khác.
Chú ý rằng mức lương của từng người trong một phòng cũng khác nhau. Thường thì nhân sự họ đã có mức tối thiểu và tối đa cho cùng vị trí. Ai giỏi đàm phán lương hơn thì nhận được mức gần MAX nhất.
Cách làm việc, quy trình phối hợp, quy định về lương thưởng thường đã được công bố và có quy định rõ ràng. Túc là làm theo năng lực, nhận lương đúng theo khả năng.
Xem qua thì mô hình trên có vẻ chuẩn chỉ, sử dụng đúng người, trả cho họ mức lương hợp lý. Người làm chủ và người lao động đều vui vẻ đại đồng.
Tuy nhiên vì là loài có hình thái xã hội cao. Có trí thông minh vượt trội. Và nhu cầu của đời sống ngoài tiền bạc, địa vị thì còn rất nhiều thứ nữa. Nên thực tế rất khác. Tuỳ vào lợi ích tài chính, danh vọng kể trên. Những phe phái, những hội nhóm đối chọi hoặc tương hỗ nhau sẽ hình thành. Các mối quan hệ tuỳ theo những tác động ngoại cảnh mà thay đổi bản chất.
2. Sự hợp tác
Trong tổ chức tài chính, hay có chỉ tiêu về cho vay và huy động tiền tiết kiệm. Những bộ phận như giao dịch, hỗ trợ tín dụng thường mạnh về huy động. Bộ phận tín dụng thì mạnh về cho vay.
Vì thế để đảm bảo hoàn thành đủ các chỉ tiêu về mở tài khoản, mở thẻ, cho vay, gởi tiết kiệm. Thì các bộ phận này sẽ chủ động chia sẻ các chỉ tiêu mà mình có với nhau. Để mỗi bộ phận đều đạt mức tối thiểu KPI.
Nhưng bố nghĩ nên cụ thể hoá sự giúp đỡ này là hay nhất, người giúp đỡ nhận được giá trị xứng đáng với công sức họ bỏ ra, phía được giúp đỡ cũng đạt được mục tiêu của mình.
Cụ thể như mỗi 100tr tiền gởi tiết kiệm mà các bộ phận khác chia sẻ cho phòng kinh doanh, thì phòng kd chi lại 100k.
Việc giúp đỡ xen lẫn trao đổi này là hợp lý hợp tình. Vì để lôi kéo một khách hàng về thì phải tốn thời gian, công sức, quà cáp cho người ta mà. Sự hợp tác như trên sẽ giúp đôi bên có động lực song hành lâu dài. Sự chia sẻ này là khá phổ biến trong môi trường kinh doanh nói chung. (và thực tế ngay tại chỗ bố đang làm cũng đang có sự trao đổi theo mô hình này).
3. Sự xung đột, hay bản chất chính xác của kẻ thù
Theo bố, kẻ thù là một từ dùng để chỉ những thứ đang có sự xung đột lợi ích mà bố đang theo đuổi. Những xung đột trong một đơn vị có thể tạm đến từ những lý do sau:
- Khả năng quản lý chưa tốt của người lãnh đạo (cấp cao hoặc trưởng phòng).
- Sự thiên vị cảm tính trong nội bộ.
- Truyền thông kém, dẫn đến thông tin sai lệnh. Gây hiểu lầm giữa các cá nhân và phòng ban.
- Thiếu tính tôn trọng giữa các cá nhân/phòng ban với nhau.
- Sự phân bổ nguồn lợi thiếu cân bằng giữa các phòng ban.
- Các quy định, quy trình hiện hành chưa tối ưu, nên tạo ra sự bất cập khi làm việc.
Nhìn vào đây, ta có thể thấy yếu tố về quy định, quy trình, mô hình quản lý có thể khắc phục được. Riêng về yếu tố con người thì rất khó để thay đổi.
Vì đơn giản con người đa số có nhu cầu cao hơn khả năng của mình. Người có năng lực để làm ở phòng A vẫn hay thèm muốn mức thu nhập ở phòng B. Mà buồn cười thay là họ chỉ thèm muốn các lợi ích kia, mà không chủ động cải thiện bản thân để đáp ứng được các công việc cao hơn (đi kèm với thu nhập cao hơn). Suốt ngày chỉ than vắn thở dài.
Sự tị nạnh, so đo thiếu cơ sở là nguyên nhân căn bản nhất để dẫn đến nhiều lý do khác của sự xung đột, là nguyên nhân tạo ra các kẻ thù.
BIẾT như thế nào là ĐỦ vẫn là điều xa xỉ.
4. Mối quan hệ bị thay đổi bản chất
Bố cũng đưa ra chuyện thực tế ở đơn vị. Giữa nhân sự phòng kinh doanh (kd) và phòng hỗ trợ tín dụng (httd).
4.1 Mãnh lực đồng tiền
Cách làm việc, quan điểm làm việc, mức lương thưởng giữa đôi bên là hoàn toàn khác nhau. Cụ thể như phòng kd chạy theo con số nên độ liều lĩnh khi thẩm định hồ sơ vay cao hơn. Phòng kd thường thoải mái hơn trong giờ giấc làm việc. Phòng kd thường quan trọng việc giải ngân xong cho khách, những công việc sau đó thường bị xem nhẹ.
Con có thể tạm xem phòng httd có chức năng khá xung khắc với lợi ích của phòng kd. Phòng này có chức năng hỗ trợ nhân viên tín dụng trong các vấn đề pháp lý trên bộ hồ sơ vay. Nhưng đồng thời cũng có chức năng kiểm soát tính đúng đắn của hồ sơ đó. Đảm bảo việc đúng logic, đúng pháp lý, đúng pháp luật trên mỗi hồ sơ vay. Ngăn chặn việc vì áp lực doanh số mà bộ phận kinh doanh sử dụng các trick để qua mặt các quy định.
Nói thêm về chỉ tiêu doanh số của kinh doanh. Thì đấy cũng chỉ là một trong vài lý do khiến họ có sự liều lĩnh. Một lý do khác đó là mức chung chi từ khách hàng. Nhiều người cần tiền, cho nên họ sẵn sàng đưa phong bì bôi trơn cho cán bộ tín dụng. Hoặc thay vì vậy, cả đôi bên cùng thẳng thắn trao đổi mức % nhận được nếu hồ sơ vay được duyệt và giải ngân đúng hạn.
Mãnh lực từ đồng tiền rất mạnh. Các ví dụ về sự sa ngã nhan nhãn báo đài trong thời điểm ra đời bài viết này. Lúc này đang là thời kỳ lạm phát, khủng hoảng an ninh và kinh tế nên người tốt sa ngã ngày càng nhiều.
4.2 Chọn phe nào?
Nhân vật nọ là nhân viên tín dụng. Do đời sống có sự thay đổi nên quyết định chuyển ngạch sang làm nhân sự của phòng hỗ trợ tín dụng . Đây cũng là một khả năng rất đáng nể, sẵn sàng thay đổi công việc, có khả năng tiếp thu cái mới, chấp nhận thay đổi môi trường.
Nhân vật này nhìn chung trước giờ không được lòng phòng httd, chủ yếu vì sự mềm dẻo thái quá (có thể gọi là lươn lẹo).
Tuy vậy sau 1 năm gia nhập. Mối quan hệ giữa nhân vật này với phòng httd, theo cá nhân bố đánh giá là đã quân bình. Tham gia mọi hoạt động chung. Các thành viên khác cũng chủ động rủ rê nhậu nhẹt sau giờ làm. Đi chơi cuối tuần. Cùng nhau đi ăn sáng…
Nhìn chung là mọi thứ diễn ra đẹp như chưa hề tồn tại quá khứ khó chịu kia. Tất nhiên giữa mỗi thành viên trong phòng vẫn có những điều không vừa lòng nhau. Nhưng đánh giá cá nhân là không gây ra những tác động lớn.
Nhân vật này dần dà cũng nếm trải những bất cập từ hệ thống. Hay rõ nhất là hoạt động không đồng nhất giữa hai phòng ban. Những lần bực tức, những lần đối thoại bất thành với nhân sự kinh doanh diễn ra liên tục.
Kết quả dẫn đến sự đồng điệu trong tâm lý, phải đi sớm về khuya, thấy bất công trong lương thưởng áp dụng cho phòng httd. Rồi cũng quay ra ác cảm với phòng kd.
Lý giải cho hiện tượng này rất đơn giản. Lợi ích về tài chính, danh vọng sẽ là động cơ thúc đẩy họ thay đổi quan điểm cũ, và trở nên cùng chí hướng với phòng ban mới. Sự đối xử lạnh nhạt, và mâu thuẫn từ những người từng chung một phòng với nhau cũng là yếu tố thúc đẩy họ thay đổi nhanh hơn ta tưởng.
